Over het kerstspel, dec 2015

Over het kerstspel, dec 2015

 “Goe sangersluiden mijn, versamelt man aan man…”

Al vele jaren klinken deze woorden van het Kerstpel in de Kersttijd. Kinderen en de ouders verheugen zich op het zien van de malle capriolen van de herders  en de ontroerende woorden bij de aanbidding.Met het instuderen en uitvoeren van de teksten en liederen draagt de kompanij eraan bij, dat het kerst mag worden in de harten van de mensen. Een kompanij die zich ook verheugt op teksten als: “Is er ook spek bij altemet?”. Dat je daarbij niet alleen deelneemt aan een eigen groep, maar deel uitmaakt van een groter geheel,  merkte ik deze zomer tijdens de afwas bij vrienden. Daar klonken de diverse begroetingen van de herders samen met meerstemmig gezang van de aanwezige Maria’s.

 “Swijgt stil en opent wijd uw oren.” Deze woorden spreekt de engel in het kerstspel, na de begroeting van het publiek door de Sterrenzanger en de verkondiging. De taal die klinkt is niet alledaags, eerder oud en eenvoudig. Een speler vertelde tijdens de laatste terugblik op de kerstspelen hoe zij als jongere kon mopperen over het spel met de oude taal, maar als ze dan de engel hoorde spreken, ontspande ze zich en kon ze haar hart ervoor openen. Wat is toch het bijzondere aan de Kerstspelen en wat is daarbij de rol van de oude taal, die we niet direct verstaan of begrijpen?   

Deze vraag werd in onze gemeente actueel toen twee jaar geleden een nieuwe vertaling van het Kerstspel gepresenteerd werd. Het idee erachter was dat de woorden begrepen moesten  kunnen worden. De tekst werd vervolgens letterlijk uit de middeleeuwse Duitse tekst vertaald en in een modern jasje gestoken. Omdat de vertaling wisselend ontvangen werd door spelers en publiek, riep dat de vraag op naar een herbezinning. Kernpunten waren: de kompanij en een aantal  toehoorders misten de vertrouwdheid van bepaalde uitdrukkingen bij de herders. De rijm in de teksten en ook de liedjes liepen niet altijd soepel. De beelden straalden niet meer. Maria voelde zich met de moderne woorden geen Maria. De engel miste de steun van de evangeliewoorden. Dit alles riep vele vragen op: Wat gebeurt er door het gebruik van andere teksten? Waardoor lijkt het spel ‘ons’ spel niet meer?  Is het alleen een kwestie van wennen? Hoe kunnen we in deze tijd het Kerstspel zó spelen dat het in verbinding blijft met de bron?

 In een werkgroep onderzochten waar we als gemeenschap behoefte aan hebben als we uitzien naar het Kerstspel. Waar staat het Kerstspel voor in onze gemeenschap? Eerst  wisselden we persoonlijke ervaringen uit van belevenissen als toeschouwer en als speler. In het gesprek kwamen we uit op de gezamenlijke wens, dat in het Kerstspel het mysterie van kerst zichtbaar en ook werkzaam zou kunnen worden in onze harten.
In de tweede bijeenkomst klonk de gemeenschappelijke beleving dat de tekst van Sanne Brunier meer aansluit bij wat we willen laten zien en beleven in het Kerstspel. Het was een bijzonder moment toen dat in ons bewustzijn oplichtte: het zijn niet zomaar woorden, maar woorden die beelden ondersteunen en zo de mogelijkheid geven om tot een beleving te komen van het Kerstmysterie.
Dit vraagt nu van de kompanij dat de spelers tijdens het repeteren werken aan een verbinding met wat de woorden in de tekst willen uitdrukken. Dus niet alleen de letterlijke betekenis, maar ook te zoeken naar het esoterische beeld in de tekst, dat wil verschijnen in het spel. Enthousiast en een hernieuwde verbinding zoekend met de teksten van het Kerstspel zijn we begonnen aan de repetitieperiode van dit jaar. U bent van harte uitgenodigd om aanwezig te zijn 0p za. 19 dec als de kompanij “Het spel late klinke voor u luide”    
Marjan Keuter

Data overige Kerstspelen:
Vr. 11 dec  20.00 uur  Paradijsspel                            
Za. 9 januari  20.00 uu Driekoningenspel